Her 10 Gazzeli'den biri öldü ya da yaralandı

İsrail'in Gazze'de Hamas'a yönelik "intikam" saldırılarında, iki yılda her 10 kişiden biri öldü veya yaralandı, kalan dokuzu ise yerinde edilmiş durumda. 

Rakamlar tek başına İsrail-Hamas savaşının Gazze Şeridi'ne verdiği zararı tam olarak yansıtamaz. Ancak bu rakamlar, çatışmanın bölgede yaşayan 2,1 milyon Filistinlinin hayatını ne kadar derinden etkilediğini ve 365 kilometrekarelik bölgenin ne kadar büyük bir yıkıma uğradığını anlamaya yardımcı olabilir.

İşte yıkımın sayılarla daha yakından bir bakış: Her 10 kişiden biri İsrail saldırısında öldü veya yaralandı. Dokuzu yerinden edilmiş durumda. En az üçü günlerdir yemek yemedi. 

Her 100 çocuktan dördü bir veya her iki ebeveynini kaybetti. Savaş öncesinde Gazze'de bulunan her 10 binadan sekizi hasar gördü veya yıkıldı. Her 10 evden dokuzu yıkılmış durumda. Her 10 dönüm tarım arazisinin sekizi (her dört hektarın üçünden fazlası) yerle bir oldu.

Savaş, Hamas militanlarının 7 Ekim 2023'te İsrail'e sürpriz bir saldırı düzenleyerek, çoğu sivil olmak üzere yaklaşık 1.200 kişiyi öldürmesi ve 251 kişiyi rehin alarak Gazze'ye götürmesiyle başladı.

Buna karşılık, İsrailli liderler Hamas'ı yok etmek ve rehineleri kurtarmak için Gazze Şeridi'ne cezalandırıcı bir saldırı düzenleyeceklerini vaat ettiler.

Yiyecek ararken can verdiler

Mezarlıklar dolup taşıyor. Şeritte toplu mezarlar var. İsrail hava saldırıları, evlerinde bulunan bütün aileleri öldürdü. Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, yiyecek ararken 2.000'den fazla kişi öldü. Bazı durumlarda İsrail, çaresizce yardıma ihtiyaç duyan kaotik kalabalığa uyarı ateşi açtığını kabul etti.

İsrail'in sağlık tesislerine yönelik saldırıları ve tıbbi malzeme girişine getirdiği kısıtlamalar, doktorları ileri düzey yanık kurbanlarını ilkel ekipmanlarla tedavi etmek zorunda bıraktı. İsrail, Hamas'ın hastanelerde faaliyet gösterdiği ve bunları komuta merkezi olarak kullandığı için hastanelere saldırdığını söylüyor, ancak bu iddiasını sınırlı kanıtlarla destekliyor. Hamas güvenlik personeli hastanelerde görüldü ve bazı alanlara erişimi engelledi. İsrail, Hamas'ın silah elde etmesini önlemek için ithalat kısıtlamalarının gerekli olduğunu söyledi.

Gazeteciler için en ölümcül çatışma

Gazetecileri Koruma Komitesi ve BM'ye göre, bu savaş gazeteciler, sağlık çalışanları ve BM yardım çalışanları için tarihin en ölümcül çatışmasıdır. British Medical Journal, Gazze'de patlayıcılar nedeniyle yaralanan hastaların yaygınlığının Irak ve Afganistan'da yaralanan ABD savaş güçlerine ilişkin verilerle karşılaştırılabilir olduğunu belirtiyor.

BM organı ve büyük hak grupları tarafından görevlendirilen uzmanlar, İsrail'i soykırımla suçladı, ancak İsrail bu suçlamaları şiddetle reddediyor.

Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, İsrail'in "soykırıma varan" saldırılarında toplam 67.000'den fazla Filistinliyi öldü ve yaklaşık 170.000 kişi yaraladı. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, yaralıların 40.000'den fazlası hayatlarını değiştirecek yaralar aldı.

Ölü sayısı, enkaz altında gömülü olduğu düşünülen binlerce kişiyi içermiyor. Hamas tarafından yönetilen hükümetin bir parçası olan ve tıp uzmanlarından oluşan bakanlık, sayımında siviller ile savaşçılar arasında ayrım yapmıyor. Ancak rakamları BM ve birçok bağımsız uzman tarafından güvenilir bir tahmin olarak görülüyor.

İsrail, yüksek sivil kayıplar için Hamas'ı suçluyor ve grubun yerleşim bölgelerindeki varlığının halkı insan kalkanı haline getirdiğini söylüyor. Yine de, İsrail'in saldırıları genellikle evleri vuruyor ve hedef kim olduğu belli olmadan içerideki birçok kişiyi öldürüyor.

Sayısız Filistinli aile, Gazze'nin bir ucundan diğer ucuna kaçmış ve İsrail'in arka arkaya düzenlediği saldırılardan kaçmak için birkaç ayda bir yer değiştirmek zorunda kalmıştır. Birçoğu, hayatta kalmak için apartmanlar ve geçici çadır kampları arasında gidip gelirken, birçok kez yerinden edilmiştir. Sefil çadır kentleri artık Gazze'nin güneyinin büyük bir bölümüne yayılmıştır.

Yerinden edilme, aileleri birbirinden ayırdı. Yoğun bombardıman, binlerce kişiyi enkaz altında bıraktı. Askerler, Hamas ile bağlantısı olduğundan şüphelendikleri kişileri aramak için, bir seferde onlarca ila yüzlerce erkeği toplayıp gözaltına alıyor. Sonuç olarak aileler birbirinden ayrılıyor.

100 binden fazla bina yıkıldı

İsrail ordusu Gazze'nin büyük çoğunluğunu kontrol altına aldı ve Filistin nüfusunun çoğunu güney kıyısı boyunca küçük bir bölgeye itti. İsrail'in kontrolü altında Gazze toprakları dönüştü. Askerler, Gazze Şehri'nin tüm mahallelerini ve sınır boyunca yer alan küçük tarım kasabalarını yerle bir etti, bölgeye yeni yollar açtı ve yeni askeri karakollar inşa etti.

Bombardıman, Gazze Şeridi'ni Giza Büyük Piramidi'nin yaklaşık 12 katı büyüklüğünde bir enkaz örtüsüyle kapladı. BM Uydu Merkezi, uzaydan çekilen Gazze görüntülerini kullanarak en az 102 bin 67 binanın yıkıldığını gösteriyor. Enkazların arasında ilkokullar ve üniversiteler, sağlık klinikleri ve camiler, seralar ve aile evleri bulunuyor.

Kıtlık ve ölüm

Yüzlerce Filistinli, bir kase mercimek için itişip kakışarak yardım mutfaklarına akın ediyor. Bebekler o kadar zayıflamış ki, doğumdaki ağırlıklarından daha az ağırlığındalar. Yardım gruplarının aylarca süren uyarılarının ardından, gıda krizleri konusunda dünyanın önde gelen otoritesi Ağustos ayında Gazze Şehri'nin kıtlığa girdiğini açıkladı. İsrail bu kararı tartışıyor.

Filistinli çiftçilerin eskiden çilek, karpuz, buğday ve tahıl ektikleri, şeridin dört bir yanına dağılmış kasabalar artık boş ve yerle bir olmuş durumda. Mayıs ve Ekim 2025 arasında, İsrail'in bombardımanları ve yıkımları, buğday ve diğer tahılların yetiştirildiği ve Han Yunis şehrinin tahıl ambarı olan Khuzaa kasabasını neredeyse tamamen yok etti.

Savaş üçüncü yılına girerken, İsrail Gazze Şehri'ni ele geçirmek ve orada saklandığını iddia ettiği Hamas militanlarını öldürmek için bir saldırı başlattı.

İsrail, Gazze'de kalan 48 rehinenin kurtarılmasını da hedeflediğini söylüyor. Hükümet, bu rehinelerin yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıyor. Savaşın başlamasından bu yana, 465 İsrail askeri Gazze'de öldürüldü.

İsrail tankları ve kara birlikleri Gazze Şehri'nin kalbini tehdit ederken, yeni bir ABD barış planı masaya yatırıldı.