"İsrail ve Hamas barış planının ilk aşamasında anlaştı"

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile Hamas’ın barış planının ilk aşaması üzerinde anlaşmaya vardığını açıkladı. 

Anlaşma, çatışmalara ara verilmesini ve bazı rehineler ile mahkumların serbest bırakılmasını öngörüyor. 

Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “Tüm rehineler yakında serbest kalacak, İsrail askerleri de belirlenen hatlara çekilecek. Bu, kalıcı barışa giden ilk adım” dedi. Trump ayrıca, birkaç gün içinde Orta Doğu’ya gitmeyi düşündüğünü söyledi. 

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi Steve Witkoff’un yanı sıra damadı Jared Kushner de Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde yürütülen görüşmelere katıldı. 

Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman el Sani ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun danışmanı Ron Dermer de toplantılarda hazır bulundu.

Görüşmelerde İlerleme

Hamas, rehinelerin serbest bırakılması karşılığında İsrail’in askerî operasyonlarına son vermesi için kesin garantiler talep ediyor. 

Görüşmelerde, serbest bırakılacak Filistinli mahkumların isimleri üzerinde ilerleme kaydedildiği belirtildi.

Trump’ın planı, ateşkes ilan edilmesini, 48 rehinenin serbest bırakılmasını, Hamas’ın silah bırakmasını ve İsrail’in Gazze’den çekilmesini öngörüyor.

Gazze’nin yönetimi için uluslararası bir idare kurulacak, süreci Trump ile eski İngiltere Başbakanı Tony Blair denetleyecek.

Hamas, kalıcı ateşkes ve İsrail’in tamamen çekilmesini talep ederken, silahsızlanma ve uluslararası yönetim konularında direnç gösteriyor. Netanyahu hükümeti ise planı prensipte kabul ettiğini, teknik detayların görüşüldüğünü açıkladı.

Savaşın bedeli

Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e düzenlediği saldırıda 1.200 kişi ölmüş, 251 kişi kaçırılmıştı. İki yıldır süren savaşta Gazze’de 67 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti, on binlerce kişi yaralandı. 

Bölgenin büyük bölümü harabeye dönerken, on binlerce kişi sahil kenarında kurulan çadırlarda yaşam mücadelesi veriyor. Gazze’den gelen sesler ise ortak: “Savaşın bitmesi ve eve dönmek.”

Trump Mısır'a gidebileceğini söyledi

ABD Başkanı Donald Trump, Hamas’ın Gazze Şeridinde elinde tuttuğu rehinelerin serbest bırakılması ve ateşkes anlaşmasının imzalanması için Mısır’a gitmeyi “deneyeceğini” söyledi.

Trump, Beyaz Saray’da kabinesiyle yaptığı toplantıda, “Oraya gitmeye çalışacağız ve halen zamanlama üzerinde çalışıyoruz. Tam zamanı ayarlıyoruz. Mısır’a gideceğiz ve orada (…) anlaşmanın resmî imzasını atacağız” dedi.

Mısır’da dört gün süren müzakereler

İsrail ve Hamas, bugün Gazze’de ateşkese ve rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin anlaşmanın ilk aşamasını, ABD Başkanı Donald Trump’ın yoğun baskılarının ardından imzaladı.

Bu anlaşma, Filistin topraklarında iki yıldır süren yıkıcı savaşa son vermeyi amaçlıyor.

İsrail hükümeti sözcüsüne göre, “ilk aşamanın nihai belgesi bu sabah Mısır’da tüm taraflarca imzalandı ve Gazze’deki tüm rehinelerin serbest bırakılmasını öngörüyor.”

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar, rehinelerin serbest bırakılmasının “savaşı sona erdirmesi gerektiğini” söyledi.

Bu imza, Mısır’ın Şarm el-Şeyh tatil beldesinde, ABD dahil birçok uluslararası aktörün

Anlaşma dünyada olumlu karşılandı

İsrail ile Hamas arasında ABD arabuluculuğunda varılan ve Başkan Donald Trump’ın 20 maddelik barış planının ilk aşamasının uygulanmasını öngören anlaşmanın açıklanmasının ardından dünya liderlerinden geri dönüşler geldi.

Kırılma anı, Mısır’ın Şarm el-Şeyh tatil kentinde, Mısır, Katar ve Türkiye’den müzakerecilerin arabuluculuğunda yürütülen üçüncü günün sonunda yapılan dolaylı barış görüşmeleriyle geldi.

Trump’ın Truth Social paylaşımıyla duyurduğu anlaşma, Hamas’ın elinde Gazze’de tuttuğu 48 rehinenin derhal serbest bırakılmasını öngörüyor. İsrail de buna karşılık askerlerini kararlaştırılan bir hatta çekmeyi ve Filistinli mahkûmları serbest bırakmayı kabul etti.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, X üzerinden yaptığı paylaşımda, anlaşmayı memnuniyetle karşıladı ve tüm tarafları şartlara tam olarak uymaya çağırdı.

Von der Leyen, “Artık tüm taraflar anlaşmanın koşullarına tamamen uymalıdır. Tüm rehineler güvenli şekilde serbest bırakılmalı. Kalıcı bir ateşkes sağlanmalı. Acı sona ermeli,” diye yazdı.

AB’nin bölgeye yardım ulaştırmaya devam edeceğini ve Gazze’nin toparlanması ve yeniden inşasına destek sözü verdiğini belirten Von der Leyen, "AB, insani yardımın Gazze'ye hızlı ve güvenli bir şekilde ulaştırılmasını desteklemeye devam edecektir. Zamanı geldiğinde de toparlanma ve yeniden inşa çalışmalarına yardımcı olmaya hazır olacağız" diye ekledi.

BM Genel Sekreteri Guterres

BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de X'te yaptığı açıklamada, yeni anlaşmayı övdü ve anlaşmanın sağlanmasında gösterdikleri yoğun diplomatik çabadan dolayı arabulucu tarafları takdir etti.

Guterres ayrıca, tüm tarafları anlaşmaya ve şartlarına tam olarak uyulmasını sağlamaya çağırdı.

BM lideri "İlgili herkesi anlaşmanın şartlarına tam olarak uymaya çağırıyorum. Tüm rehineler onurlu bir şekilde serbest bırakılmalıdır" diye yazdı.

Guterres, "Kalıcı bir ateşkes sağlanmalıdır. Çatışmalar kesin olarak durdurulmalıdır. İnsani yardım malzemelerinin ve temel ticari malzemelerin Gazze'ye derhal ve engelsiz girişi sağlanmalıdır. Acı sona ermelidir" dedi.

Guterres ayrıca BM'nin anlaşmanın tam olarak uygulanmasını destekleyeceğini ve bölge genelinde insani yardımların artırılacağını kaydetti ve ayrıca yeni bulunan bu barışın, BM tarafından kabul edilen 1967 sınırlarına dayalı iki devletli bir çözüme yol açabileceği umudunu dile getirdi.

Erdoğan'dan teşekkür

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da konuyla alakalı mesaj yayınlayan liderler arasındaydı.  Erdoğan, anlaşmaya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: 

"Şarm El Şeyh’de yürütülen ve Türkiye olarak bizim de katkı sağladığımız Hamas-İsrail görüşmelerinin Gazze’de ateşkesle sonuçlanmasından büyük memnuniyet duyuyorum.

İsrail hükûmetinin ateşkese teşvik edilmesinde gerekli siyasi iradeyi ortaya koyan ABD Başkanı Sayın Trump başta olmak üzere, anlaşmaya varılmasında önemli destekleri olan kardeş ülkeler Katar ve Mısır’a hassaten teşekkür ediyorum. Türkiye olarak anlaşmanın harfiyen uygulanmasının yakın takipçisi olacak ve sürece katkı sunmaya devam edeceğiz." 

“Büyük umut”

İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Trump'ı "Gazze'deki çatışmanın sona erdirilmesine yönelik amansız çabası" dolayısıyla övdü ve açıklamasını "olağanüstü bir haber" olarak nitelendirerek memnuniyetle karşıladı.

İspanya lideri Pedro Sanchez de anlaşmayı memnuniyetle karşıladı, ancak kalıcı bir barışa ulaşmak için önlerinde önemli bir iş olduğunu belirtti.

Sanchez, "yaşanan vahşetin" bir daha asla tekrarlanmaması için şimdi "diyaloğa girme, sivil halka yardım etme ve geleceğe bakma zamanı" olduğunu kaydetti.

Macron

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, anlaşmanın açıklanmasının ardından X üzerinden yaptığı paylaşımda, Filistinliler, rehineler ve onların aileleri için “büyük bir umut” hissettiğini dile getirdi.

Macron ayrıca, ülkesinin iki devletli çözüm konusundaki kararlılığını vurgulayarak, Paris’in bu amaç için katkıda bulunacağını belirtti.

Macron, “Bu anlaşma, savaşın sonunu ve iki devletli çözüme dayalı siyasi bir çözümün başlangıcını işaret etmelidir. Fransa bu hedefe katkı sunmaya hazırdır” dedi.

Starmer

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, tüm tarafları taahhütlerini yerine getirmeye çağırdı ve İngiltere'nin Trump’ın planının tam olarak uygulanmasını sağlamak için “bu hayati ilk adımları desteklemede” rol alacağını belirtti.

Kanada Başbakanı Mark Carney ise, birkaç gün önce Trump ile Oval Ofis’te yaptığı görüşmenin ardından, anlaşmaya aracılık eden ülkelere ve ABD Başkanına “hayati liderliği” için teşekkür etti.

Carney X hesabında, “Yıllar süren yoğun acıların ardından, barış nihayet ulaşılabilir görünüyor” diye yazdı.

Avustralya

Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Dışişleri Bakanı Penny Wong ile yayımladığı açıklamada anlaşmayı memnuniyetle karşıladı.

Albanese ve Wong, Gazze’nin toparlanma, kalıcı barış ve yeniden inşa sürecinin uzun olacağını kabul ederek, bu hedeflere ulaşılması için ülkelerinin yardım sözü verdi.

Malezya Başbakanı Enver İbrahim de Mısır’ın Şarm el-Şeyh kentinde İsrail ve Hamas arasındaki dolaylı görüşmelerde ilerleme kaydedilmesi haberini memnuniyetle karşıladı.

Kuala Lumpur’un Filistin halkıyla “adalet, onur ve devlet olma mücadelesinde tam dayanışma” içinde olduğunu vurgulayan İbrahim, tüm ilgili tarafları “kapsamlı ve kalıcı bir barışa” doğru ilerlemeye çağırdı.