'Gazze ateşkesinde kritik noktaya gelindi'
Katar başbakanı, Gazze ateşkesinin ilk aşaması sona ererken, bir İsrailli rehinenin cesedinin hala teslim edilmediği için ateşkesin “kritik bir noktaya” geldiğini söyledi.
Şeyh Muhammed bin Abdulrahman el-Thani, Katar'ın başkentinde düzenlenen bir konferansta, ABD öncülüğündeki uluslararası arabulucuların anlaşmayı sağlamlaştırmak için ikinci aşamaya “ilerlemeyi zorlamak” için çalıştıklarını açıkladı.
El-Thani, Doha Forumu'nda yaptığı açıklamada, “Şu anda yaptığımız şey bir ara vermektir. Bunu henüz ateşkes olarak kabul edemeyiz. İsrail güçlerinin tamamen çekilmesi, Gazze'de istikrarın sağlanması ve insanların giriş çıkış yapabilmesi olmadan ateşkes tamamlanamaz, ancak bugün durum böyle değil” dedi.
Ateşkes, iki yıldır süren savaşın şiddetli çatışmalarını durdurmuş olsa da, Gazze sağlık yetkilileri, 10 Ekim'de ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana 360'tan fazla Filistinlinin İsrail ateşiyle öldürüldüğünü söylüyor.
Şifa Hastanesi, yeni şiddet olaylarında Gazze Şehri'nin kuzeybatısında İsrail hava saldırısında iki Filistinlinin öldürüldüğünü bildirdi.
İsrail ordusu, o bölgede bir hava saldırısı yapıldığından haberdar olmadığını açıkladı. Ancak, İsrail askerlerinin “sarı çizgiyi” geçerek İsrail'in kontrolündeki Gazze'nin kuzeyine giren ve “acil bir tehdit oluşturan” üç militanı öldürdüğünü belirtti.
İsrail ordusu, ateşkes hattını geçen Filistinlilere bir dizi saldırı düzenlediğini açıkladı.
İkinci aşama başlamadı
ABD Başkanı Donald Trump'ın 20 maddelik barış planının ilk aşaması kapsamında, çatışmalar durduruldu ve Gazze'de tutulan düzinelerce rehine, İsrail hapishanelerinde tutulan yüzlerce Filistinli ile takas edildi. İsrail, geçen hafta son rehinenin cenazesinin iadesi için görüşmeler yapmak üzere Mısır'a bir heyet gönderdi.
Bir sonraki aşama henüz başlamadı. Bu aşama, Gazze'ye uluslararası bir güvenlik gücü konuşlandırılması, bölge için yeni bir teknokratik hükümetin kurulması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve nihayetinde İsrail güçlerinin geri çekilmesini içeriyor.
Katar başbakanı, önümüzdeki aşamanın bile “geçici” olması gerektiğini ve bölgede barışın ancak Filistin devletinin kurulmasıyla sağlanabileceğini söyledi. Ancak İsrail'in sert çizgideki hükümeti buna karşı çıkıyor.
El-Thani, şöyle konuştu:
“Sadece Gazze'de olanları, son iki yılda yaşanan felaketi çözmekle yetinirsek, bu yeterli olmaz. Bu çatışmanın bir kökü var. Ve bu çatışma sadece Gazze ile ilgili değil.
Bu Gazze ile ilgili. Batı Şeria ile ilgili. Filistinlilerin kendi devletlerine sahip olma haklarıyla ilgili. Sonuçta bu vizyonu gerçekleştirmek için ABD yönetimi ile birlikte çalışabileceğimizi umuyoruz.“
Uluslararası güven gücü
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze için uluslararası bir güvenlik gücü oluşturulması konusunda ”büyük bir soru işareti“ olduğunu söyledi. Konferansta konuşan Fidan, hangi ülkelerin katılacağı, komuta yapısının nasıl olacağı ve ”ilk görevi"nin ne olacağı konusunda belirsizlik olduğunu belirtti.
Türkiye ateşkesin garantörlerinden biri, ancak İsrail, Türkiye'nin bu güce katılımına karşı çıkıyor.
Fidan, “Binlerce ayrıntı, soru var. ISF'yi kurduktan sonra geri kalan her şeyin yoluna gireceğini düşünüyorum” dedi.
BM ajansı Gazze'de net bir rol arıyor
Uluslararası toplumun ezici çoğunluğunun desteğini aldığı günün ertesi günü, Filistinli mültecilerle ilgilenen BM ajansı, Gazze'deki gelecekteki rolünün belirsiz olduğunu açıkladı.
Savaş boyunca İsrail ve ABD, UNRWA'yı Hamas ile işbirliği yapmakla suçlayarak kenara itti, ancak UNRWA bu suçlamayı reddediyor.
UNRWA'nın dış ilişkiler ve iletişim direktörü Tamara Alrifai, ajansın Gazze'de insani yardım ve eğitim hizmetleri sunmaya devam ettiğini söyledi. Ancak UNRWA'nın ABD öncülüğündeki ateşkesin ikinci aşamasına ilişkin görüşmelerden dışlandığını da belirtti.
Eskiden UNRWA'nın en büyük bağışçısı olan ABD, 2024'ün başlarında ajansa sağladığı finansmanı durdurdu. BM Genel Kurulu UNRWA'nın görev süresini 2029'a kadar uzattı. Ancak ajansın nakit krizi devam ediyor.
Gazze'de 70 binden fazla kişi öldü
Savaş, 7 Ekim 2023'te Hamas liderliğindeki militanların İsrail'e girerek yaklaşık 1.200 kişiyi öldürmesi ve 250 kişiyi rehin almasıyla patlak verdi. Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail, 70.000'den fazla Filistinliyi öldüren bir saldırı ile karşılık verdi.
Bakanlık sivillerle savaşçılar arasında ayrım yapmıyor, ancak ölenlerin neredeyse yarısının kadın ve çocuklar olduğunu söylüyor. Bakanlık, Gazze'deki Hamas hükümetinin bir parçası ve rakamları BM ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından güvenilir kabul ediliyor.
